05 lis
Jak co roku, jesień wita nas wzrostem zachorowań na choroby zakaźne, głównie na
grypę. Spowszedniała nam ona do tego poziomu, że w zasadzie nie zwracamy na nią
uwagi, chociaż jest to gigantyczny błąd, ponieważ statystyki mówiące o zgonach
spowodowanych pośrednio lub bezpośrednio przez najzwyklejszą grypę są po prostu
porażające. Na szczęście można zastosować szczepienia ochronne, które są w
stanie uchronić przed chorobą lub przynajmniej złagodzić jej przebieg.
Szczepionka
Lekarze późnym latem i wczesną jesienią zawsze biją na alarm i apelują do
swoich pacjentów, by zaszczepili się przeciwko grypie. W szczególności apele te
skierowane są do osób z osłabioną odpornością: głównie dzieci oraz osób
przewlekle chorych i/lub starszych. To oni najbardziej potrzebują szczepionki,
czyli w odpowiedni sposób spreparowanych białek będących częścią otoczki wirusa.
Nowoczesne szczepionki nie są już bowiem osłabionymi czy zabitymi wirusami, jak
to było kiedyś. W dzisiejszych czasach stosujemy najczęściej, chociaż jeszcze
nie zawsze, nieożywione elementy wirusa niezdolne do wywołania choroby.
Mechanizm budowania odporności
Nasz układ odpornościowy jest w stanie rozpoznawać zagrożenia, które kiedyś
powodowały już w nim spustoszenie, jak na przykład powracający wirus zwykłego
przeziębienia. W przypadku niektórych chorób wystarczy jeden kontakt ze
szczepionką lub samym patogenem, by zyskać odporność na zawsze. W innych
przypadkach odporność może być częściowa – reakcja odpowiednich struktur
organizmu jest szybsza i lepiej skierowana. Szczepiąc się na grypę staramy się
uzyskać taką właśnie odporność częściową.
Nasz system immunologiczny rozpoznaje oczywiście także potencjalnie groźne
patogeny i stara się je niszczyć zanim zdążą narobić szkód. Dlatego szczepionka
na grypę, chociaż niegroźna, może być efektywna. Kiedy w organizmie pojawi się
prawdziwy wirus, system immunologiczny nie musi się już zastanawiać, czy nowe
białka i RNA wirusa to realne zagrożenie, ponieważ dzięki szczepionce zrobił to
już zawczasu jest przygotowany. Może zacząć walczyć z wirusami zanim te będą w
stanie się silnie namnożyć i dokonać poważniejszych szkód.
Reakcje uboczne i niepożądane
Największym wrogiem skuteczności szczepień jest brak wiedzy o nich. Przede
wszystkim, nie można od nich zachorować. Jeśli jednak pacjent już jest chory,
może dojść do pogorszenia jego stanu i dlatego każdy chętny jest badany przed
szczepieniem. Taka reakcja spowodowana jest faktem, iż organizm reaguje na
szczepionkę tak, jakby to był zwykły atak wirusów na niego. Może sobie z nim
oczywiście łatwo poradzić, ale wytacza przeciw niemu ciężkie działa. Jeśli
oznacza to konieczność ograniczenia walki z innym zagrożeniem, będzie ono się
mogło lepiej rozwijać.
Organizm człowieka walczy z zakażeniami poprzez wiele środków. Dlatego może się
zdarzyć odczuwanie nudności czy podniesiona temperatura. Nie jest to na pewno
groźne. U niecałego 1% pacjentów pojawiają się też reakcje alergiczne na
szczepienia i dlatego należy przyjmować je z rąk wykwalifikowanego personelu
medycznego.